Proizvodnjom hrane možete se baviti ukoliko imate registrovano poljoprivedno gazdinstvo ili firmu. 

Kao poljoprivredno gazdinstvo svoje proizvode možete prodavati lokalno – u svojoj ili susednim opštinama, na manifestacijama, na pijaci, maloprodajnom objektu i putem dostave na kućnu adresu. 

U okviru Akademije Malih proizvođača, koja je nedavno pokrenuta i dostupna za pregled na sajtu akademija.maliproizvodjaci.rs i YouTube kanalu, jedan od videa bavi se i temom registracije poljoprivrednih gazdinstava i preduzetničke radnje. Akademija je besplatna i svi video materijali dostupni su za pregled klikom na dugme ispod.

Registar poljoprivrednih gazdinstava – uslovi i način upisa

Porodično poljoprivredno gazdinstvo (u daljem tekstu PG), predstavlja osnovni oblik organizovanja poljoprivredne proizvodnje. U zavisnosti od svoje ekonomske snage, porodično poljoprivredno gazdinstvo može biti komercijalno i nekomercijalno porodično poljoprivredno gazdinstvo. Kao što i sam naziv kaže, komercijalno porodično poljoprivredno gazdinstvo jeste ono PG koje je tržišno usmereno, dok je nekomercijalno porodično poljoprivredno gazdinstvo ono PG koje nije tržišno usmereno, a čiji je nosilac korisnik penzije ostvarene po osnovu poljoprivredne proizvodnje.

O tome da li će vaše PG biti komercijalno ili nekomercijalno, izjašnjavate se pri upisu u registar, mada u praksi nema neke velike razlike. Gazdinstva se generalno tretiraju kao komercijalna, pa je savet da se tako i izjasnite ukoliko želite da obavljate određenu proizvodnju i prodaju na vašem gazdinstvu. Ako vam je ono neophodno samo za plaćanje poljoprivrednih doprinosa, poljoprivredne penzije, onda može biti i nekomercijalno.

Upis u Registar poljoprivrednih gazdinstava mogu izvršiti pravna i fizička lica sa prebivalištem na teritoriji Republike Srbije.

eAgrar

Od 2023. godine upis u Registar poljoprivrednih gazdinstava vrši se elektronski. Da biste elektronski registrovali gazdinstvo, prvo se morate prijaviti na portal eUprave (eid.gov.rs). Da biste mogli da registrujete gazdinstvo i koristite eAgrar, potrebno je da na svom telefonu instalirate aplikaciju ConsentID. Parametre za podešavanje aplikacije izdaje pošta ili nadležna služba u vašoj lokalnoj samoupravi (to je uglavnom Poljoprivredna savetodavna stručna služba – PSSS) Potrebno je da imate i svoju e-mail adresu, koja se koristi kao korisničko ime prilikom logovanja u aplikaciju i prilikom ulaska na sajt eAgrara. Podešavanje aplikacije vrši se skeniranjem QR koda ili upisom parametara koji su vam izdati u pošti ili PSSS. 

Prilikom logovanja na eAgrar, aplikacija će se automatski aktivirati. Prvi korak je unošenje pina, a zatim pratite ostale korake prijave. Nakon što se ulogujete na eAgrar u gornjem desnom uglu stajaće vaše ime i prezime.

Pre početka procesa registracije potrebno je u banci otvoriti namenski poljoprivredni račun.

Prilikom prve registracije, možda je najlakše da potražite pomoć u lokalnoj PSSS, a za sve dalje korake poput obnove registracije i promene podataka u Registru; upisivanja, obnove registracije i promena podataka poljoprivrednih gazdinstava u Registru, izdavanje potvrde o upisu poljoprivrednih gazdinstava u Registar, odnosno o aktivnom ili pasivnom statusu u Registru i drugo, možete sami koristiti aplikaciju eAgrar. 

U Registar se upisuje vlasnik PG i gazdinstvo će automatski dobiti naziv prema imenu i prezimenu osobe koja ga registruje (npr. PG Petar Petrović), kao i broj poljoprivrednog gazdinstva (BPG). Nije moguće davanje komercijalnih naziva (kao imena firme). Iako možda želite da ono što proizvodite na gazdinstvu brendirate, to kroz ime samog gazdinstva neće moći, ako ste fizičko lice.

Da bi poljoprivredni proizvođač bio upisan u Registar, neophodno je da poseduje minimum 0.5 ha poljoprivrednog zemljišta, na kome obavlja poljoprivrednu proizvodnju, osim ukoliko se gazdinstvo osniva za plasteničku proizvodnju, pčelarstvo, stare zanate, seoski turizam, preradu voća i povrća, mleka i mesa, gajenje gljiva, jagodičastog voća, vinograda, uzgoj riba i sl. Zemljište može biti u vlasništvu ili u zakupu. Ukoliko je zemljište u zakupu, potrebno je imati ugovor koji to potvrđuje ili ugovor o ustupanju zemlje bez naknade.

Dokumenta neophodna za upis u registar

U Pravilniku o upisu u registar poljoprivrednih gazdinstva navedena je sva neophodna dokumentacija. 

U Registar se možete upisati kao fizičko ili pravno lice. Mi ćemo obrazložiti korake za upis u Registar za fizička lica, ali prvo da objasnimo sledeće pojmove:

Poljoprivredno gazdinstvo je gazdinstvo na kom preduzetnik, privredno društvo, zemljoradnička zadruga, ustanova ili drugo pravno lice sa sedištem u Republici Srbiji obavlja poljoprivrednu proizvodnju, preradu poljoprivrednih proizvoda ili druge nepoljoprivredne aktivnosti kao što su seoski turizam, stari zanati i slično. 

Porodično poljoprivredno gazdinstvo je gazdinstvo na kojem fizičko lice, tj. poljoprivrednik samostalno ili zajedno sa članovima svog domaćinstva obavlja poljoprivrednu ili druge nepoljoprivredne već pomenute aktivnosti. 

Elektronski obrazac zahteva za upis porodičnog poljoprivrednog gazdinstva u Registar obuhvata:

1) izjašnjenje u pogledu komercijalnog ili nekomercijalnog statusa porodičnog poljoprivrednog gazdinstva;

2) osnovne podatke o nosiocu porodičnog poljoprivrednog gazdinstva

3) podatke o radnoj aktivnosti nosioca porodičnog poljoprivrednog gazdinstva

4) podatke o školovanju nosioca porodičnog poljoprivrednog gazdinstva

5) podatke o broju članova porodičnog poljoprivrednog gazdinstva

6) podatke o sedištu poljoprivrednog gazdinstva, odnosno prebivalištu nosioca porodičnog poljoprivrednog gazdinstva

7) kontakt podatke nosioca porodičnog poljoprivrednog gazdinstva

8) podatke o namenskom računu nosioca porodičnog poljoprivrednog gazdinstva

9) podatke o članu porodičnog poljoprivrednog gazdinstva

10) podatke o radnoj aktivnosti člana porodičnog poljoprivrednog gazdinstva (da li se član i u kojoj meri bavi poljoprivredom)

11) podatke o proizvodnji biljnih kultura

12) podatke o gajenju životinja

13) podatke o obavljanju drugih nepoljoprivrednih aktivnosti (ruralni turizam, stari zanati i slično)

Prilozi uz zahtev za upis u Registar

Uz elektronski obrazac zahteva za upis porodičnog poljoprivrednog gazdinstva u Registar, prilaže se u elektronskoj formi:

1) očitana biometrijska lična karta nosioca porodičnog poljoprivrednog gazdinstva

2) izjava člana domaćinstva da je član porodičnog poljoprivrednog gazdinstva

3) očitana biometrijska lična karta punoletnog člana porodičnog poljoprivrednog gazdinstva koji je prijavljen na istom prebivalištu

4) kopija izvoda iz matične knjige rođenih maloletnog člana porodičnog poljoprivrednog gazdinstva

5) izjava vlasnika, zakupca odnosno korisnika zemljišta kojom određuje člana domaćinstva koji će biti upisan u Registar kao nosilac porodičnog poljoprivrednog gazdinstva i korisnik tog zemljišta

6) izvod iz katastra nepokretnosti (prepis lista nepokretnosti) za sve katastarske parcele na kojima se obavlja poljoprivredna proizvodnja biljnih kultura, odnosno na kojima se obavljaju druge nepoljoprivredne aktivnosti u skladu sa Pravilnikom

7) rešenje – izvod o raspodeli komasacione mase

8) ugovor o zakupu ili ustupanju poljoprivrednog zemljišta na korišćenje, u skladu sa ovim pravilnikom

8a) izjava odgovornog lica u pravnom licu koje je vlasnik zemljišta i zakupodavac

9) dokaz o otvorenom namenskom računu kod banke

Obnova registracije i promena podataka

Ako nakon upisa u Registar dođe do promena upisanih podataka koje se tiču zemljišta ili stočnog fonda, nosilac PG je dužan da izvrši obnovu registracije ovih podataka. Ako nakon upisa u Registar dođe do promene statusnih podataka (nosioca ili broja članova gazdinstva, prebivališta, bankovnog računa), takođe je potrebno promeniti podatke, u roku od 30 dana od nastale promene.

Pasivan i aktivan status poljoprivrednog gazdinstva

PG koje je upisano u Registar može biti u aktivnom ili pasivnom statusu. PG u Registru se vodi u aktivnom statusu, osim ako se ne steknu uslovi za pasivni status, koji se uglavnom odnosi na nepoštovanje i nepridržavanje propisa koji se odnose na registraciju i održavanje PG. PG koje je u pasivnom statusu ne ostvaruje pravo na podsticaje koje sprovodi država i drugi privredni subjekti i organizacije, pa u slučaju konkurisanja na nekom konkursu, baš iz ovih razloga praksa je da se na uvid traži Potvrda o aktivnom statusu PG. 

Premije, podsticaji i regresi

PG koja su u aktivnom statusu imaju pravo na različite podsticaje (za biljnu proizvodnju i stočarstvo), premije (za mleko) i regrese (uglavnom pokrivanje troškova za gorivo, seme, đubrivo i drugi reproduktivni materijal, usluge osiguranja i troškove skladištenja u javnim skladištima).

Da sumiramo najbitnije:

KO?

• Sva pravna i fizička lica sa prebivalištem na teritoriji Republike Srbije. Poljoprivredno gazdinstvo mogu registrovati i ljudi koji su u radnom odnosu i oni koji su u penziji.

GDE?

• Upis u registar se vrši elektronski, putem aplikacije eAgrar. Upis se vrši prema mestu prebivališta lica koje zasniva gazdinstvo. Znači registrujete gazdinstvo u Beogradu, ako vam je ta adresa u ličnoj karti, iako se imanje nalazi u Surdulici, na primer.

KAKO?

• Da biste elektronski registrovali gazdinstvo, prvo se morate prijaviti na portal eUprave ( eid.gov.rs) Registracija je moguća na dva načina:

1. uz pomoć elektronske lične karte sa čipom i elektronskim potpisom
2. uz pomoć pametnog mobilnog telefona i aplikacije ConsentID.

Važne napomene:

• Registracija poljoprivrednog gazdinstva je dobrovoljna i BESPLATNA.
• Bilo bi dobro da zemljište koje prijavljujete bude na opštini na kojoj ste prijavljeni, zarad korišćenja određenih podsticaja koje raspisuju lokalne samouprave. Naime, ako vam je gazdinstvo registrovano u Beogradu, a zemljište koje se upisuje se nalazi u Surdulici, nećete moći da koristite podsticaje koje dodeljuje Grad Beograd, jer nemate zemljište na toj teritoriji, a isto tako nećete moći da koristite podsticaje koje raspisuje Opština Surdulica, jer nemate registrovano gazdinstvo na toj opštini.
• Za podsticaje koje dodeljuje Republika Srbija, moći ćete da konkurišete bez obzira gde je registrovano gazdinstvo, a gde je zemljište, osim ako samim konkursom nije drugačije predviđeno.
• Proizvodnja, prerada i prodaja na gazdinstvima regulisani su posebnim pravilnicima.
• Ukoliko niste zaposleni, a vlasnik ste gazdinstva imate obavezu plaćanja poreza i doprinosa za zdravstveno i penziono osiguranje, o čijim iznosima se treba raspitati u poreskoj upravi prema mestu prebivališta/mestu osnivanja gazdinstva. ovo praktično znači da, ukoliko ste nezaposleni, prijavljeni u Zavod za zapošljavanje i zdravstvenu knjižicu overavate po tom osnovu, to više nećete moći da radite, moraćete da plaćate zdravstveno osiguranje kao poljoprivrednik.

Akademija Malih proizvođača

Mali proizvođači hrane u Srbiji nedavno su pokrenuli i BESPLATNU Akademiju Malih proizvođača, gde osim videa kako da registrujete PG ili preduzetničku radnju, možete pogledati i druge korisne materijale.

Na YouTube kanalu i sajtu Akademije, već  je dostupno 7 videa u kojima se možete edukovati na temu registracije i uslova za proizvodnju i preradu hrane, kako na gazdinstvu, tako i kao preduzetnička radnja. U objavljenim video materijalima obrađene su sledeće teme: 

“Odakle početi ukoliko želite da budete mali proizvođač hrane?”

“Kako započeti proizvodnju i preradu voća i povrća?”

“Kako započeti proizvodnju meda?”

“Kako započeti proizvodnju mleka i proizvoda od mleka?”

“Kako započeti proizvodnju jaja?”

“Kako započeti proizvodnju testenine i pekarskih proizvoda?”

“Kako započeti proizvodnju mesa i proizvoda od mesa?

Srećno sa registracijom! 

Ukoliko želite da se oglašavate na platformi Mali proizvođači hrane u Srbiji, posetite ovaj link: Članarine